Słownik Ślubny od A do Z

Adopcja: forma przyjęcia do rodziny osoby obcej, stwarzająca stosunek podobny do pokrewieństwa. Jest to przybranie dziecka (często w wieku dziecięcym) za swoje.

Afrodyzjaki: substancje, co do których panuje opinia, że powodują one zwiększony popęd płciowy lub potencję. Zwykle działają bezpośrednio lub pośrednio na przewodnictwo dopaminergiczne lub modyfikują poziom hormonów płciowych. Często są to zwykłe pokarmy i napoje. Uważa się, że działanie takie ma szampan, kawa z dodatkiem imbiru, cynamonu i koziego mleka, owoce morza, morele zmiksowane z mleczkiem pszczelim. Jednym z najsilniejszych afrodyzjaków jest johimbina.

Akt urodzenia: akt stanu cywilnego stwierdzający fakt narodzin dziecka. Dokument ten jest tworzony i przechowywany przez urząd stanu cywilnego na którego obszarze działania (właściwość miejscowa) stwierdzono urodzenie. Stanowi on wyłączny dowód tego zdarzenia możliwy do obalenia tylko przez procedurę sprostowania lub unieważnienia aktu. W akcie urodzenia odnotowuje się imię i nazwisko dziecka, jego płeć, datę i miejsce urodzenia, imiona i nazwiska rodziców, daty i miejsca ich urodzin, miejsce ich zamieszkania.

Apaszka: rodzaj kwadratowej chusty (najczęściej jedwabnej), składanej w trójkąt i zawiązywanej na szyi.

Bolo tie: albo bola tie – rodzaj krawata składającego się z kawałka sznura lub plecionej skóry z ozdobnymi metalowymi końcówkami, spinany metalową spinką lub suwakiem.

Branka: słowo branka pierwotnie oznaczało kobietę uprowadzoną siłą w celu zamążpójścia. Był to zwyczaj popularny w starożytnej Grecji, a później w imperium osmańskim.

Bruderszaft: ceremoniał poprzedzający przejście jego uczestników na ty (po imieniu)[1], rezygnując ze zwrotów grzecznościowych Pan, Pani. Odbywa się on często przy wspólnym wypiciu kieliszka alkoholu.

Brylant: fachowa nazwa diamentu o szlifie brylantowym. W terminologii jubilerskiej brylant to diament formy okrągłej z pełnym szlifem brylantowym.

Bukiet: dekoracja z kwiatów ułożonych ozdobnie, często artystycznie.

Cylinder: rodzaj wysokiego, sztywnego kapelusza z główką w kształcie walca i wąskim rondem.

Cyrkonia: bezbarwny syntetyczny kamień ozdobny nie posiadający swojego wzorca w przyrodzie.

Diadem: złota lub srebrna przepaska na głowę.

Diament: minerał z gromady pierwiastków rodzimych. Nazwa pochodzi od stgr. ?δ?μας adamas (dopełniacz ?δ?μαντος adamantos, łac. diamentum) = "niepokonany, niezniszczalny" i nawiązuje do wyjątkowej twardości tego minerału. Jest najtwardszą znaną substancją z występujących w przyrodzie.

Dos: w prawie rzymskim, majątek otrzymywany przez męża przy zawieraniu małżeństwa, w celu ułatwienia ponoszenia kosztów utrzymywania małżeństwa (onera matrimonii), żony i rodziny oraz zabezpieczenia żony i dzieci w razie rozwiązania małżeństwa.

Dziewica: kobieta, która nie podejmowała jeszcze stosunków seksualnych.

Dziewictwo: stan mężczyzny lub kobiety, przed podjęciem stosunków seksualnych[1]. Kobieta jest wówczas określana mianem dziewicy, natomiast mężczyzna – prawiczka.

Egzogamia: reguła nakazująca jednostce wybierać sobie małżonka poza grupą, do której należy. Jej przeciwnością jest endogamia. Pewne formy egzogamii mogą czasem powstawać wewnątrz społeczności endogamicznych, jako np. egzogamia rodowa.

Gawroszka: rodzaj apaszki, najczęściej jedwabnej, ręcznie malowanej.

Intercyza: umowa zawierana pomiędzy małżonkami lub osobami zamierzającymi wstąpić w związek małżeński, prowadząca do wprowadzenia odmiennego aniżeli ustawowy majątkowego ustroju małżeńskiego.

Kawaler: mężczyzna, który nie pozostawał w związku małżeńskim (nieżonaty); także: młodzieniec, absztyfikant

Kobieta: według Biblii, żoną jest kobieta pozostająca z mężczyzną w związku małżeńskim.

Kołacz: obrzędowe pieczywo pszenne, rodzaj chleba lub placka, dawniej stosowany w obrzędach etnicznych Słowian. Obecnie spotykany jeszcze na wsiach z okazji wesel oraz ważniejszych świąt.

Krawat: ozdoba męskiego lub damskiego stroju, będąca wąskim paskiem materiału wiązanym wokół szyi na kołnierzu koszuli. Współczesny krawat wywodzi się od długich, kolorowych chust lub szarf noszonych dawniej na szyi w Chorwacji. Damskie krawaty charakteryzują się dwoma końcami o różnych kolorach.

Malżeństwo: związek między osobami będący instytucją społeczną i zazwyczaj wiążący osoby emocjonalnie, ekonomicznie i prawnie. Małżeństwo stanowi najczęściej podstawę rodziny. W kulturze europejskiej małżeństwo jest instytucją prawną, a w większości religii stanowi instytucję sakramentalną.

Małżonkowie: osoby, które zawarły związek małżeński: mąż (mężczyzna) lub żona (kobieta). We wszystkich krajach małżonków mogą stanowić jeden mężczyzna i jedna kobieta (małżonkowie monogamiczni). W krajach, w których zalegalizowano małżeństwa homoseksualne, małżonkami mogą być dwie osoby tej samej płci (mąż z mężem, żona z żoną). W niektórych krajach legalne są również małżeństwa poligamiczne, wówczas małżonków stanowią: jeden mąż z wieloma żonami albo rzadziej jedna żona z wieloma mężami.

Mąż: według Starego Testamentu, mąż to mężczyzna żyjący z kobietą w związku małżeńskim.

Mezalians: małżeństwo z osobą niższego stanu np. szlachcica z chłopką. Było uważane za małżeństwo nierówne, nieodpowiednie i niestosowne. Dzisiaj pojęcie bywa używane w odniesieniu do związku osób różniących się wykształceniem lub statusem materialnym

Noc poślubna: noc następująca bezpośrednio po zawarciu małżeństwa.

Obrączka ślubna: pierścień w kształcie obręczy, często grawerowany, wykonywany najczęściej ze stopu złota. W dniu składania przysięgi małżeńskiej (ślubu) zakładany sobie nawzajem przez małżonków na serdeczny palec.

Oczepiny: (zwane też przedbabinami, czepieniem, czepinami) to dawny obrzęd weselny znany u większości ludów słowiańskich, podczas którego panna młoda symbolicznie przechodziła ze stanu panieńskiego w zamężny. Nazwa oczepiny pochodzi od czepca, nakrycia głowy, jakie nosiły mężatki w miejsce panieńskiego wianka.

Panna: kobieta, która nie pozostawała w związku małżeńskim; także stara panna

Podwiązka: część bielizny w postaci opaski lub zapinanej tasiemki mocowanej wokół uda lub pod kolanem, służąca do podtrzymania pończochy, dawniej element stroju zarówno damskiego, jak i męskiego, obecnie noszona niemal wyłącznie przez kobiety. Podwiązki mogą być wykonywane z różnych materiałów, np. ze skóry, grubszej tkaniny, wstążki, choć obecnie najczęściej jest to elastyczna taśma.

Posag: kapitał, majątek wnoszony mężowi przez żonę przy zawieraniu małżeństwa.

Rozwód: rozwiązanie ważnego związku małżeńskiego przez sąd na żądanie jednego lub obojga małżonków. Rozwód oprócz owdowienia i unieważnienia małżeństwa jest jedną z okoliczności kończących małżeństwo.

Swaćba: inaczej wesele, staropolska, słowiańska forma ślubu małżeńskiego. Uroczysta ceremonia zawarcia związku małżeńskiego, polegająca na złożeniu przysięgi przed bogami w obecności Żercy lub Swata.

Ślub: uroczystość świętowania zawarcia małżeństwa. W szerszym znaczeniu oznacza złożenie uroczystej przysięgi wobec bóstwa lub wybranej grupy ludzi. Dawniej przysięga polegała najczęściej na zobowiązaniu się do wykonania pewnych rzeczy (np. darowizny na rzecz konkretnego klasztoru czy kościoła), jeżeli zdarzy się to, czego oczekiwał, pragnął składający ślub. Wykonanie ślubu było sprawą honoru.

Ślub konkordatowy: popularna nazwa ślubów wyznaniowych przewidzianych w art. 1 § 2 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Małżeństwo zawarte zgodnie z przewidzianymi tam wymogami ma równocześnie status ślubu cywilnego. Kościół lub związek wyznaniowy powinien w ciągu 5 dni od daty zawarcia małżeństwa przesłać dokumenty do urzędu stanu cywilnego, który sporządza akt ślubu.

Wesele: przyjęcie i zabawa organizowana po ślubie.

Wianek: rodzaj nakrycia głowy (wieńca) upleciony z ziół i kwiatów. Tradycyjnie wianki noszone były przez dziewczęta i niezamężne kobiety, stąd stały się symbolem niewinności. O kobiecie zamężnej mówiło się, że "straciła wianek". Zgodnie z polską, a także ogólnosłowiańską tradycją, panna młoda oddaje druhnom swój wianek podczas weselnych oczepin.

Wieczór kawalerski: zwyczajowe przyjęcie urządzane dla/przez kawalera przed ślubem. Wieczór kawalerski spędzany jest w towarzystwie wyłącznie osób płci męskiej i w założeniu ma być ostatnią okazją do zażycia przyjemności niedostępnych po ślubie. Koszty zwyczajowo pokrywają przybywający na wieczór koledzy kawalera.

Wieczór panieński: zwyczajowe przyjęcie urządzane dla/przez pannę przed ślubem. Wieczór panieński spędzany jest w wyłącznie w towarzystwie osób płci żeńskiej i w założeniu ma być ostatnią okazją do zażycia przyjemności niedostępnych po ślubie.

Zaręczyny: wyrażenie chęci bycia razem i w przyszłości małżeństwa składane zwykle przez mężczyznę - kobiecie. W kulturze zachodniej zwykle chęć ta potwierdzana jest wręczaniem pierścionka. Kobieta przyjmując pierścionek deklaruje przyjęcie zaręczyn, odrzucenie oznacza odmowę. Zaręczyny rozpoczynają okres narzeczeństwa, który trwa aż do zawarcia ślubu. Zaręczoną parę nazywa się narzeczonymi.